Nesta ocasión presentáronse máis de 1.700 traballos e entre os tres mellores na categoría de ciencia básica atópase o de Diz Chaves, un estudo no que autora demostra que o liraglutide, un axente terapéutico empregado no tratamento da diabetes, é capaz de modular a reposta inflamatoria, o que permite abrir novas liñas de investigación para o tratamento e busca dunha cura para a diabetes e a obesidade, patoloxías que, á súa vez, están asociadas a múltiples enfermidades neurodexenerativas, entre elas o alzheimer.
“Para min este premio supón unha gran satisfacción, o recoñecemento ao esforzo profesional e persoal, á constancia, ao traballo duro e ao convencemento de que se ía polo bo camiño”, subliña a investigadora, a quen a noticia do premio lle chega poucos meses despois de conseguir unha das axudas da Xunta de Galicia como ‘investigadora emerxente’ e de que un dos artigos do grupo, no que ela asina como primeira autora, recibise a certificación como Top Dowloaded Authors que o acredita como o artigo máis descargado en 2016 na revista Journal of Endocrinology, unha das principais publicacións de referencia neste eido.
No Laboratorio de Endocrinoloxía da Universidade, dirixido polo catedrático Federico Mallo, levan anos traballando cun modelo experimental de ‘diabesidade’, termo empregado para referirse a aqueles pacientes con problemas de obesidade e diabetes tipo 2, dúas patoloxías intimamente relacionadas e para as que na actualidade apenas existen fármacos que teñan demostrado unha eficacia potencial, se ben nos últimos anos adquiriu un grande interese o estudo da neuroinflamación asociada a ambos trastornos.
“A neuroinflamación é un proceso inflamatorio de baixo grao que se mantén de forma crónica, que afecta ao metabolismo periférico e tamén central e que acostuma relacionarse co desenvolvemento de enfermidades neurodexenerativas como o alzhéimer ou outro tipo de patoloxías relacionadas coa conduta emocional como a depresión”, explica a investigadora.
No caso vigués trabállase cun modelo experimental de diabesidade, no que o que fan é reducir a achega calórica a ratas preñadas, o que provoca que as crías cando nacen presentan un menor peso e unha serie de características metabólicas e hormonais que as predispoñen ao desenvolvemento de diabetes e obesidade na idade adulta.
“Ademais neste estudo nós demostramos que estas crías xa amosan un aumento do número de células gliales, e un incremento de marcadores inflamatorios no hipocampo en idades temperás, que poden contribuír ao desenvolvemento doutras patoloxías na idade adulta”, recalca a autora.
No traballo que agora premia a Sociedade Europea de Endocrinoloxía a investigadora explica como tratan de forma preventiva ás ratas preñadas co liraglutide. “Os nosos resultados amosan que o tratamento das nais con este axente terapéutico revirte o efecto inflamatorio producido polo estrés perinatal nas crías, reducindo todos os marcadores de inflamación, diminuíndo o número de células gliales responsables da neuroinflamación e activando vías antiinflamatorias e neuroprotectoras do cerebro. Isto pon de manifesto a capacidade neuroprotectora deste fármaco e abre novas portas na investigación da neuroinflamación e os procesos metabólicos na diabesidade”, recalca a autora.
De Vigo a Vigo, pasando por Bordeaux e Madrid
Licenciada e doutora en Bioloxía pola Universidade de Vigo, Yolanda Diz Chaves traballou desde os inicios da súa carreira investigadora en diferentes proxectos de investigación nos que se abordaba a relación entre estrés e dieta no desenvolvemento da obesidade.
Fíxoo no propio Laboratorio de Endocrinoloxía da Universidade de Vigo, no que se formou, pero tamén na francesa Universidade de Bordeaux, onde realizou a súa estancia de posdoutoramento, e tamén no Laboratorio de no Instituto Cajal de Madrid, Centro de Investigación en Neurobioloxía pertencente ao Consello Superior de Investigacións Científica, onde traballou durante oito anos e lugar no que iniciou o estudo no modelo de estrés prenatal como modelo asociado a diferentes alteracións de conduta emocional e neuroinflamación.
