Remata o Carnaval. Vexamos como: “As doce da mañá e da morada do olímpico difunto, falecido ás doce da noite, sairán coas armas enloitadas, catro trompeteiros reais, catro claríns, un heraldo, dous paxes, dous maceiros, cinco húngaros e a banda ecuestre de diabos negros, anunciando a morte e enterro do finado (´Q.M.R.L.P´) percorrendo as principais rúas e… a casiña”.
“Enterro. Ás seis en punto da tarde, a Gran comparsa (mística e choromiqueira) xuntarase no salón da Alameda para dirixirse cara ao Pazo do finado, onde nun grande catafalco rodeado de todos os Demos, da súa banda ecuestre e unha grande comparsa de vinte perfectos esqueletes con gadañas e machadas de vento, agardarán á comitiva. Chegada esta, cantarase un de profundis paveiro, colocándose axiña o cadaleiro e o seu acompañamento diante da Corte, no que o rei e a raíña, en unión do primeiro ministro, farán o duelo.
“O estandarte Real, así como o da Comitiva, serán pendóns negros con gravatas brancas, e só a Corte e Damas de Honra levarán grandes gravatas negras, en sinal de tristura que a todos envolve.
“A comitiva seguirá as rúas que ao efecto se designen ata baixar á Alameda, onde se pronunciará unha plática ou sermón, no cal se dará a coñecer as relevantes dotes que en vida adornaron ao difunto, con outras cousas máis ao gusto do consumidor.
“Concluído o sermón, cantarase por músicos e danzantes o derradeiro Addio a Momo. E ao resplandor de vistosas luces de bengala, elevarase do olímpico sepulcro un bonito globo, onde se lea: “Adeus, amigos, saúde e deica o ano que ven”.
“Concluído que sexa de erguer o seu espírio… e rematou a función”.
Termina o programa cunhas notas e disposicións, entre as que se ordena folga xeral a todos os dependentes de comercio, e, ao remate, as siglas Q.M.R.L.P, que interpretamos: “Que Mal Rayo Lo Parta”. Pola nosa parte, conformes.
Sobre aquelas festas dixo un escritor coetáneo: “En poucas cidades rendirase culto tan afervoado ao deus da risa e a loucura, como na encantadora Vigo. Mais non se festexa o Carnaval alí como adoita acontecer en moitos pobos, usando a frase chocarreira e malsoante, o chiste de pouco gusto e os máis estrambóticos atavíos dunha indumentaria zarapastreira. O Carnaval alí tómase en serio, e as brincadeiras e as mascaradas resultan verdades como templos, segundo o dicir vulgar, e críticas acerbas e intencionadas dos nosos políticos, dos nosos costumes perniciosos, e dos odiosos vicios da sociedade en xeral. Neste sentido, a festa de carnestolendas na perla dos mares exerce unha benéfica e relativa influencia no progreso…” (Lisardo Barreiro, Esbozo y siluetas de un viaje por Galicia, p.229).
Este benévolo xuízo confírmase a través das crónicas de prensa da época, nas que soamente se rexistra a sana euforia popular naqueles anos anteriores ao desatre colonial. Despois, a vida cidadán transcorreu a veces por canles máis agres, e o Carnaval aproveitouse, aquí como en todas as partes, para exercer a censura covarde do rostro encuberto. A principios de século, os desmáns dunhas máscaras e a irascibilidade dun xefe da garda municipal ocasionaron un día de loito para a cidade. Ben fenecido está, pois, o deus Momo e a súa cohorte de Diabos. Q.M.R.I.P.
14 de febreiro de 1877. Xosé María Álvarez Blázquez. ‘A Cidade e os Días. Calendario Histórico de Vigo’ (Xerais, 2008).
