O nome de Vigo é repetido con inquietude nas chancelarías internacionais e esta tensión dramática durará até o día 1 de novembro. A causa disto é o famoso “incidente de Hull”, entre a escuadra rusa, que manda o almirante Rojestwenski, e uns barcos pesqueiros ingleses, atacados por aquela. Despois do episodio, a escuadra rusa refúxiase en Vigo e a noticia do queixoso incidente medra por todo o mundo.
Saíra a flota do porto de Libau uns meses antes e dirixíase a Port Artur para reforzar as unidades navais do tsar na súa loita coas xaponesas. Ao cruzar, de noite, a escuadra de Rojestwenski fronte ao porto pesqueiro inglés de Hull, semella ser que uns torpedeiros inimigos, amparados entre os pesqueiros británicos, fixeron un intento de atacar os barcos rusos. Estes, coas luces apagadas, abriron fogo e un dos barcos pesqueiros británicos foi a pique. A escuadra proseguiu o seu rumbo a Vigo onde tiña prevista a escala para se aprovisionar de combustible que lle tiñan que subministrar carboeiros da mesma nacionalidade. A primeira hora de mañá do 26 de outubro fondeaba a escuadra expedicionaria nas nosas augas, mentres a noticia do suceso acaparaba xa a atención mundial. O almirantado británico deu ordes urxentes á súa flota en Xibraltar para que puxese rumbo a Vigo e esta chegou á boca das Cíes dous días máis tarde. A tensión na cidade e en toda España era dramática. O Goberno español tratou desde o primeiro momento de levar o asunto coa máxima diplomacia, mentres o mundo seguía atento ás informacións de prensa, que os correspondentes da nosa cidade se apresuraban a dar con todo luxo de detalles.
Na colección de Faro de Vigo seguimos día a día as vicisitudes do incidente, cuxo resume é case imposible nunha sucinta crónica. Permitiuse ao almirante ruso e á oficialidade saltar a terra onde a poboación viguesa lles fixo obxecto das súas simpatías. Aquí soubo Rojestwenski as inusitadas proporcións que alcanzara a súa acción, acaso un pouco impremeditada, en tanto os gobernos ruso e inglés se cruzaban notas moi duras. Os xornais ingleses desatáronse en improperios, chamando aos rusos piratas e cualificando a súa flota de “escuadra de cans rabiosos”.
O Goberno español temía que a saída dos rusos das nosas augas provocase un conflicto aberto, xa que, como temos dito, os ingleses vixiaban nas Cíes. O permiso para permanecer os rusos en Vigo era limitado e por iso a diplomacia española actuou a fondo para lograr unha boa avinza entre ambos os dous países antes de que tal prazo expirase. Se esta avinza non se producía, era evidente que a primeira grande batalla naval entre Rusia e Inglaterra se produciría nas nosas costas, acaso sen respectar as augas xurisdicionais.
Por fin, puido lograrse que os gobernos en litixio consentisen en poñer a cuestión en mans dunha comisión encargada de abrir ampla información, con carácter internacional e sé en París. A escuadra rusa saíu libremente de Vigo o día 1 de novembro e a inglesa deixoulle paso franco. Aquela expedición estaba chamada non obstante, a ter un triste fin, xa que había de sucumbir ao pouco tempo baixo o fogo da escuadra nipona, ao mando do almirante Togo. Quizais non poucos dos nosos lectores coñecerán o vivo relato que de todo iso fixo o comandante Semenoff, un dos protagonistas da odisea, baixo o título de Camiño de sacrificio, parte dunha famosa triloxía.
Vigo, cuxo nome repetiron nerviosamente todos os “morses” do mundo durante aquelas inquietas xeiras, volveu respirar con tranquilidade.
27 de outubro de 1904. Xosé María Álvarez Blázquez. «A Cidade e os Días. Calendario Histórico de Vigo» (Xerais, 2008)
